Akvaryum, insanlar için dinlendirici, stres alıcı, rahatlatıcı ve iyi zaman geçirmek için ideal bir hobidir. Akvaryum, su altındaki yaşamı evlerinize getirir. Akvaryum bakımı genelde zannedildiği gibi zahmetli bir uğraş değildir. Bunun için akvaryum  malzemeleri, araç ve gereçleri iyi seçmeli, ayrıca balığın ihtiyaçları eksiksiz ve zamanında sağlanmalıdır. Aksi takdirde özen gösterilmeden kurulan bir akvaryum hem sizin için , hem de balık için çile olmaktan çıkmaz.

Daha önceki yıllarda akvaryum kurmak ve balıkları yaşatmak zor ve herkesin yapamayacağı bir hobiyken, şimdi olanakların artmasıyla, üzerinde fazla zaman harcamadan,  güzel bir akvaryum kurulabilir. Sonuçta balıklar doğal yaşam ortamlarından daha uzun yaşayabilir, eğer koşulları iyi bir akvaryum ortamı oluşturulmuşsa.

Akvaryum Boyutu:

Her ne tür balık türü olursa olsun, mümkün olduğunca büyük akvaryum tercih edilmelidir. Su hacmi ne kadar fazlaysa balıklar için o kadar iyi olur. Sudaki  oksijen miktarı daha boldur. Ayrıca su hacmi büyük olduğu için balıklar sıcaklık değişimlerinden daha az etkilenir. Böylece onların doğal yaşam ortamlarına daha yakın bir akvaryum olur. Bunların yanı sıra büyük hacimli sularda çok daha çeşitli balık türleri bir arada yaşaması kolaylaşır. Tabi ki bu demek değildir ki, her zaman büyük akvaryum gereklidir. Ev ve işyerinizdeki küçük alanlarda da güzel, şirin akvaryumlar kurulabilir. Önemli olan boyut ne olursa olsun, günlük bir kaç dakika ve aylık bir kaç saat  ile akvaryum bakımı sağlanabilir.

• Günlük bir kaç dakika: Işıkları yakıp kapatma, ısıtıcı (su sıcaklığı uygun mu), filtre (tıkanmış mı,çalışıyor mu), hava motorunu kontrol etmek, ayrıca yemlerini vermek belki 5 dakikanızı bile almaz (otomatik yemleme makineniz varsa onu kontrol etmek).
• Haftalık veya aylık bir kaç saat bakım: Akvaryumun büyüklüğüne ve balık türüne göre su değişimi, tazelenmesi ve temizlik işleri.

Akvaryum Suyunun Kısmen Değiştirilmesi:

Yem artıkları, balık pislikleri, sudaki nitrat ve ağır metaller, bitki artıkları suda kirlenme nedenleridir. Her ne kadar filtre ve bitkiler zehirli artıkları kısmen emse de bu yeterli değildir. Zamanla bu durum balıklar için zehirli bir ortam oluşturur. Akvaryum suyunun ortalama %20 'si tazelenmelidir. 250 lt. den sonra ise aylık su değişimleri yeterli olmaktadır. Su değiştirme işlemi ne çok sık yapılırsa (mesela 3-4 günde bir) balıklar rahatsız olurlar ve  sudaki yararlı bakterilerin büyüyüp gelişmesini önlemiş olursunuz. Tam tersine nadiren su tazelemesi yapılırsa (3 ayda bir), bu sefer de balıklar zehirlenip hastalanır ve yosunlanma olur. Mutlaka kendinize zaman ayırıp haftalık su tazelenme işlemi yapılmalıdır. Akvaryuma eklenecek su 1-2 gün bekletilmiş ve ilaçlanmış (su hazırlayıcı ile) olmalıdır.

Su Kalitesinin Kontrol Edilmesi:

Balık artıklarından oluşan nitrit, balıkların vücutlarında oksijen dolaşımına engel olur. Aşırı nitrit balığın boğulmasına neden olur. Akvaryumdaki bakteriler nitrikti daha az zararsız olan nitrata dönüştürür. Bakteri miktarı balık sayısına ve yemlemeye bağlıdır. Her hafta nitrit testi yapılmalıdır. Akvaryumda nitrit seviyesinin yükselmesinin bir kaç nedeni vardır:

1. Akvaryumda aşırı balık yaşatmak.
2. Filtre çalışmıyor olabilir.
3. Bakteriyel ilaçlar. Bu tür ilaçlar hem yararlı ve hem de zararlı bakterileri etkiler.
4. Çok sık yemleme

Akvaryum pH Testi ve Karbonat Sertliği (kH) :

Akvaryumun pH seviyesi, suyun asidik,nötr veya bazik olduğunu belirtir. Karbonat sertliği ise pH değerinin stabilitesini belirler. Karbonat sertliği düşük ise pH değerinin stabil olmadığına işaret eder. Yüksek karbonat sertliği yüksek pH değerine karşılık gelir. Tavsiye edilen pH seviyesi 6.5-7.5 , karbonat sertliği 4-10.
pH>7.5-8.1 ise kH=4 - 6 dkH
pH>7.5-8.2 ise kH=10 - 20 dkH
pH<6.5-5.9 ise kH=0 - 3 dkH

Akvaryumda Yosun (Algler) Oluşumunu Önleme

Akvaryum camında, bitki yapraklarında veya kayaların üzerinde görülen ufak yeşil noktacıklar şeklinde görülürler. Endişe edilecek bir şey yoktur, çünkü bu tür yosun oluşumu suyun kalitesinin iyi durumda olduğunu gösterir. Bunlarda doğal olarak kurtulmanın yolu yosun yiyen balıklardan akvaryuma koymaktır. Mesela black molly (siyah moli), swordtail (kılıç kuyruk) gibi. Yalnız bazı yosun türleri vardır ki, bunlarla balıklar artık başedemez, o zaman mıknatıslı silecekler kullanılarak camlar temizlenmelidir.

Akvaryum Filtre Sistemi

Filtre akvaryumun kalbi ve akciğeri gibidir. Bundan dolayı akvaryuma uygun doğru filtre ve kaliteli filtre seçimi çok önemlidir. Büyük bir akvaryuma ufak ve güçsüz filtre akvaryumu iyi temizlemeyip balıkları rahatsız ettiği gibi, ufak akvaryuma da çok kuvvetli filtrede su akımı oluşturarak balıkları rahatsız edebilir. Filtre bölmesi akvaryum hacminin yaklaşık %3 kadar olması uygundur.

Filtre suyu iki aşamada temizler; mekanik ve biyolojik. Mekanik temizlikte sünger kaba pislikleri elyaf ince pislikleri temizler. Biyolojik filtrelemede ise balıklar için yararlı bakteriler sudaki zararlı maddeleri (amonyak,nitrit gibi) zararsız hale getirir. Ayrıca filtredeki aktif karbon ile sudaki toksinler emilir ve akvaryum berraklaşır.

Filtrenin temizliği en az dört hafta çalıştıktan sonra yapılmalıdır. Aksi takdirde filtreden tam performans alınamaz. Kısa zaman aralıklarıyla yapılan temizlik, filtrede bulunan yararlı bakterilerin oluşumuna engel olur. Buda filtrenin biyolojik temizlik yapmasını önler.